Willa Czerwony Dwór

Wernisaż wystawy zatytułowanej „Realizm romantyczny Michała Gąsienicy-Szostaka” w Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór zaszczyciło wielu artystów, przyjaciół, wielbicieli rzeźb, obrazów i sztuki medalierskiej pana Michała. Obecna była zastępca burmistrza Iwona Grzebyk-Dulak, która pogratulowała artyście wystawy i jego dorobku. Michał Gąsienica-Szostak jest postacią bardzo ważną dla Zakopanego. Artysta: rzeźbiarz, malarz, medalier wywodzący się ze znanej zakopiańskiej rodziny snycerzy, artystów, malarzy i rzeźbiarzy. Wnuk Józefa - snycerza i rzeźbiarza, syn Karola – rzeźbiarza i współpracownika Karola Stryjeńskiego, wyrósł pośród sztuki i atmosfery szacunku dla pracy. Stryjeczny wnuk malarza Jana Gąsienicy-Szostaka znanego rzeźbiarza, krewny Jana Gąsienicy-Szostaka młodszego malarza i jego kuzyna Jana Gąsienicy-Szostaka autora m.in. intarsji i szachów, których prace oglądać dziś możemy w muzeach, wybrał także drogę twórczą. Jest autorem projektu nowego herbu Zakopanego, który jako autor i przewodniczący Rady Miasta Zakopane wręczał wraz z ówczesnymi zastępcami burmistrza Piotrem Bąkiem i Krzysztofem Owczarkiem Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II 6 czerwca 1997 roku podczas Mszy św. na Wielkiej Krokwi. Wychowany w tradycji, w umiłowaniu piękna, miłości do gór, Zakopanego i Polski, żyje i tworzy u stóp Giewontu, przekazując swoje widzenie świata odbiorcom sztuki, ale także synowi Karolowi, kontynuującemu twórczą drogę rodziny Gąsieniców-Szostaków. Trudno sobie wyobrazić podhalański świat kultury bez pomników Władysława Zamoyskiego, generała Galicy czy tablic pamiątkowych upamiętniających pobyt Ojca Świętego Jana Pawła II na Polanie Chochołowskiej i na Kasprowym Wierchu. Bez medali poświęconych wielu postaciom związanym z Zakopanem. Jest artystą rodzimym i jednocześnie głęboko uniwersalnym. Na wystawie oglądać można także prace jego przodków, żony Marty i syna Karola, a towarzyszy jej katalog.  Oprawę muzyczną wernisażu zapewnili Adam Karpiel Bułecka, Tadeusz Gocał i Szymon Tylka.   Małgorzata Wnuk  Zdjęcia: ZCK i Piotr Kyc   

Do Zakopanego, pod Tatry przyjeżdżają tłumy turystów. Magnesem są oczywiście Tatry, ale także kultura góralska z zachowanymi do dziś zwyczajami, obrzędami, tradycjami, które w innych regionach Polski dawno odeszły już do przeszłości. O wiosennych i letnich zwyczajach i tradycjach, przesądach i przysłowiach podczas majowego Wieczoru w Czerwonym Dworze opowiadała etnolog Anna Nędza-Kubiniec. Wspominając wydarzenia z własnej młodości podkreślała zmieniające się uwarunkowania i zachodzące we współczesnym świecie zmiany oraz rolę rodziny w zachowaniu tradycji. Na sali obecne były m.in. kierowniczki zespołów góralskich Maria Kukuc-Frączysta („Giewont”) i Zofia Kubiniec-Stanuch („im. Klimka Bachledy” i „Małe Klimki”), które od lat wychowują kolejne pokolenia dzieci i młodzieży w dbałości i trosce o podhalańskie dziedzictwo. Zebrani goście w kuluarach długo jeszcze dyskutowali i wspominali „Jak to drzewiej na Podhalu bywało”. Małgorzata Wnuk

Kwietniowy „Wieczór w Czerwonym Dworze” obfitował w emocje, wzruszenia i wspomnienia. Rok 2024 został ogłoszony przez Sejm RP Rokiem Polskich Olimpijczyków w związku z setną rocznicą zdobycia pierwszego medalu olimpijskiego dla Polski. Polskim sportowcom i olimpijczykom, zwłaszcza tym wywodzącym się z podhalańskiej ziemi zostało poświęcone spotkanie w Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór. Poprowadziła go biegaczka i biathlonistka, uczestniczka Igrzysk Olimpijskich w Albertville (1992) i Lillehammer (1994), wieloletnia naczelnik wydziału kultury fizycznej i komunikacji społecznej w UM Zakopane, delegat techniczny FIS – dr Zofia Stefania Kiełpińska. Przypomniała ona polskich sportowców biorących udział w IO kiedy Polski nie było na mapie świata, pierwszych medalistów z roku 1924, sportowców z Zakopanego i Podhala oraz postaci działaczy i trenerów, bez których spełnianie sportowych marzeń byłoby niemożliwe. W spotkaniu uczestniczyli także zakopiańscy olimpijczycy: Józef Gąsienica-Sobczak, Anna Mąka, Magdalena Czyszczoń, Władysława Majerczyk-Tragarz, Józefa Majerczyk-Chromik oraz Krystyna Liberda Stawarska.  

Marcowy wieczór w Czerwonym Dworze o legendzie Zakopanego i gór Józefie Uznańskim przyciągnął bardzo wielu miłośników Tatr, znajomych, przyjaciół. Gościła też rodzina legendarnego ratownika - wnuk Kamil z rodziną oraz wnuczka. Nestor polskiego ratownictwa, geograf, taternik jaskiniowy i speleolog, przewodnik tatrzański, ratownik górski, geolog, autor wielu książek i artykułów - Apoloniusz Rajwa przedstawił szeroko sylwetkę swego przyjaciela Józefa Uznańskiego, którego 100. rocznicę urodzin właśnie będziemy obchodzić. Józef Uznański znany jako „Ujek” urodzony 30 marca 1924 roku w Zakopanem zmarł 20 lutego 2012 roku. Był ratownikiem tatrzańskim, instruktorem narciarskim PZN i przewodnikiem tatrzańskim II klasy. Od dziecka uczestniczył w zawodach narciarskich ale jego karierę przerwała II wojna światowa. Został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej. Znany jest z ucieczki z kolejki na Kasprowy Wierch, o którym to wyczynie krążą legendy. Jak wyglądała owa ucieczka – opowiadał Apoloniusz Rajwa, znający bezpośrednią relację samego Uznańskiego. Po wojnie aresztowany przez komunistów trzykrotnie uciekał, udał się na Ziemie Odzyskane, do Zakopanego powrócił w roku 1952, ukrywał się do 1954. Potem podjął pracę instruktora narciarskiego i ratownika górskiego. To on właśnie zainicjował przejście z ratownictwa tradycyjnego do nowoczesnego, wprowadzał nowe techniki (np.  zestaw Grammingera, w którym przejechał łącznie ponad 1950 metrów, co było rekordem Polski. Do emerytury wziął udział w około 313 akcjach ratunkowych i 200 interwencjach narciarskich. Jako pierwszy (1963) zjechał w szelkach Grammingera z  Kazalnicy Mięguszowieckiej (drogą Łapińskiego), ustanawiając światowy rekord długości zjazdu z rannym taternikiem (460 m). Jako pierwszy pracował też z psem ratowniczym Cyganem. W uznaniu zasług Uznańskiego odznaczono go  Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski . Wielowątkową, barwną opowieść Apoloniusza Rajwy o przyjacielu zakończyły gromkie brawa, a także odśpiewane życzenia 200 lat życia dla prelegenta obchodzącego niebawem okrągłą rocznicę urodzin.